Suplementy diety a zdrowie Porady lekarzy i dietetyków (Mirosław Jarosz)

  Po suplementy diety sięgamy coraz częściej, gdy chcemy poprawić urodę, osiągnąć lepsze wyniki sportowe, zwalczyć nadwagę, lub też zastąpić racjonalne posiłki. Nie zawsze jednak decyzja o stosowaniu suplementów jest w pełni uzasadniona i skonsultowana z lekarzem. Dotyczy to zarówno osób chorych, jak i zdrowych. Substancje roślinne lub składniki mineralne, które znajdują się w suplementach, mogą powodować różnego rodzaju interakcje z przyjmowanymi lekami i być przyczyną powikłań procesu leczenia. Autorzy poradnika przestrzegają przed nadmiernym i lekkomyślnym stosowaniem suplementów. Ich działanie może mieć szkodliwy wpływ na nasze zdrowie i zwiększać ryzyko wystąpienia wielu chorób, włącznie z nowotworami złośliwymi.   Książka zawiera praktyczne porady i zalecenia specjalistów z Instytutu Żywności i Żywienia; mogą z niej korzystać zarówno pacjenci, jak i lekarze podstawowej opieki zdrowotnej.   Autor:  Mirosław Jarosz  Wydawnictwo:  PZWL  Ilość stron:  184  Format:  A5  Kolor:  czarno - biały  Papier:  pojemnościowy  Oprawa:  miękkaSPIS TREŚCIWprowadzenie - Mirosław Jarosz...........................................      9 Co rozumiemy przez suplementy diety? - Mirosław Jarosz...................     11 Definicja suplementów diety..............................................     11 Spożycie suplementów diety w Polsce i na świecie.........................     12 Rodzaje suplementów diety - Katarzyna Stos, Wioletta Bogusz-Kaliś .......     15 Podział suplementów ze względu na skład..................................     16 Podział suplementów ze względu na przeznaczenie..........................     22 Czy „zwyczajowe" żywienie zawiera niezbędne makro-i mikroskładniki? - Ewa Rychlik..........................................     25 Wartość energetyczna diety...............................................     25 Zawartość błonnika w diecie..............................................     27 Zawartość składników mineralnych w diecie ...............................     27 Zawartość witamin w diecie...............................................     31 Suplementy diety a zapobieganie i leczenie otyłości - Wioleta Respondek, Mirosław Jarosz.....................................     36 Zioła, którym przypisuje się właściwości odchudzające....................     39 Inne niż ziołowe suplementy diety, którym przypisuje się właściwości wspomagające odchudzanie.....................................     45 Suplementy diety a zdrowie układu krążenia - Janusz Ciok.................     50 Kwasy tłuszczowe n-3 (omega-3)...........................................     51 Antyoksydanty............................................................     55 Homocysteina, witamina B12, B6 i kwas foliowy............................     60 Inne składniki...........................................................     67 Podsumowanie.............................................................     68 Suplementy diety i ich potencjalne działanie hipoglikemizujące -Janusz Ciok.............................................................     69 Składniki roślinne.......................................................     72 Witaminy i składniki mineralne...........................................     79 Inne suplementy..........................................................     81 Zalecenia praktyczne.....................................................     82 Podsumowanie.............................................................     83 Preparaty roślinne i ich znaczenie dla wątroby - Janusz Ciok.............     84 Preparaty ziołowe........................................................     85 Inne preparaty roślinne..................................................     96 Podsumowanie.............................................................     98 Suplementy diety - ich znaczenie u osób w wieku starszym - Mirosław Jarosz, Wioleta Respondek.....................................    100 Przykłady suplementów stosowanych przez osoby w wieku starszym.........................................................    102 Wskazówki do stosowania suplementów przez osoby w wieku starszym.........................................................    104 Suplementy diety a intensywne ćwiczenia fizyczne - Jadwiga Charzewska, Bożena Wajszczyk...................................    106 Wspomaganie dozwolone....................................................    108 Dozwolone skuteczne środki wspomagające..................................    111 Środki o niepotwierdzonej naukowo skuteczności...........................    114 Efekty uboczne   ........................................................    117 Suplementy diety a okres rozrodczy i ciąża -  Regina Wierzejska, Mirosław Jarosz....................................    120 Suplementacja diety kwasem foliowym......................................    121 Suplementacja diety żelazem..............................................    123 Suplementacja diety jodem................................................    124 Suplementacja diety preparatami witaminowo-mineralnymi...................    125 Suplementy diety a zapobieganie i leczenie chorób nowotworowych - Mirosław Jarosz, Iwona Sajór...........................................    130 Znaczenie czynników żywieniowych w zapobieganiu nowotworom złośliwym  ..............................................................    130 Czy stosować suplementy w zapobieganiu nowotworom?.......................    133 Które suplementy mogą mieć znaczenie w zmniejszaniu ryzyka wystąpienia nowotworów?  ............................................................    135 Działania niepożądane suplementów oraz interakcje suplementówdiety z lekami - Mirosław Jarosz, Katarzyna Wołnicka.....................    137 Jak często dochodzi do interakcji pomiędzy suplementami diety a lekami?   .............................................................    139 Interakcje pomiędzy składnikami mineralnymi zawartymi w suplementach diety a lekami............................................    141 Interakcje pomiędzy witaminami zawartymi w suplementach diety a lekami  ...............................................................    145 Interakcje pomiędzy aminokwasami zawartymi w niektórych suplementach diety a lekami  ............................................    147 Interakcje pomiędzy błonnikiem zawartym w suplementach diety a lekami.................................................................    148 Interakcje pomiędzy flawonoidami i furanokumarynami grejpfruta a lekami  ...............................................................    148 Interakcje pomiędzy ziołami a lekami.....................................    150 Wybrane przykłady interakcji.............................................    151 Interakcje pomiędzy składnikami mineralnymi a lekami ....................    151 Interakcje pomiędzy witaminami a lekami..................................    156 Interakcje pomiędzy ziołami a lekami.....................................    159 Regulacje prawne dotyczące rynku suplementów diety - Regina Wierzejska .....................................................    174 Piśmiennictwo............................................................    181 WPROWADZENIE  Mirosław Jarosz  W ostatnich latach obserwuje się stały, bardzo szybko narastający, wzrost zażywania suplementów diety. Dotyczy to zarówno osób zdrowych, jak i chorych. Bardzo często po suplementy diety sięgają osoby uprawiające sport, ludzie starsi oraz żyjący w szybkim tempie, nie mający czasu na racjonalne żywienie. Niektóre suplementy stosowane są także jako uzupełnienie farmakoterapii otyłości oraz z zamiarem poprawienia urody lub wyglądu skóry. Tymczasem naukowcy z całego świata wyrażają pogląd (prezentowany w zaleceniach dla ogólnej populacji), że najważniejszym sposobem utrzymania zdrowia oraz zmniejszenia ryzyka chorób (min. układu krążenia, nowotworów złośliwych, otyłości, cukrzycy i innych) jest zbilansowana dieta zawierająca niezbędne składniki odżywcze w odpowiednich proporcjach oraz aktywność fizyczna.  Suplementy diety mogą być stosowane w szczególnych sytuacjach zwiększonego zapotrzebowania na składniki pokarmowe, również wtedy, gdy ich przyswajanie nie jest do końca możliwe, zwłaszcza u ludzi w starszym wieku z zaburzeniami łaknienia lub chorobami przewodu pokarmowego.  Decyzja o zażywaniu suplementów jako sposobu wspomagania farmakoterapii lub profilaktyki chorób cywilizacyjnych powinna być skonsultowana z lekarzem. Wykazano bowiem, że duże dawki suplementów mogą mieć szkodliwe działania dla zdrowia. Ich nadmierne stosowanie zwiększa np. ryzyko rozwoju nowotworów złośliwych (rak jelita grubego, rak gruczołu piersiowego w przypadku np. stosowania kwasu foliowego). Poza tym suplementy diety mogą być przyczyną powikłań farmakoterapii u pacjentów zażywających leki. Powikłania są następstwem interakcji pomiędzy składnikami zawartymi w suplementach a powszechnie stosowanymi lekami. Zmniejszają one między innymi wchłanianie wielu leków, np. antybiotyków czy leków kardiologicznych.   Autorzy poradnika duży nacisk położyli na przedstawienie dostępnej wiedzy o suplementach diety. W wielu przypadkach stosowane są niepotrzebnie, a u wielu chorych mogą wywierać działania niepożądane. Ważne jest, aby decyzja o zażywaniu suplementów była skonsultowana z lekarzem i/lub dietetykiem. W niektórych bowiem przypadkach mogą one być pomocne w wyrównaniu niedoborów związanych z nieprawidłowym żywieniem lub zwiększonym zapotrzebowaniem na składniki mineralne i witaminowe.